Przestrzeganie przed skutkami nałogu wymaga nieustającego mówienia, przypominania, pokazywania, udowadniania,  przemawiania do emocji, apelowania do rozumu, straszenia wreszcie… Właśnie na zasadzie, że „ kropla drąży kamień nie siłą, lecz ciągłym padaniem”.

Ostatni dzień maja, od lat obchodzony jako Światowy Dzień Bez Tytoniu, jest niewątpliwe i okazją, i koniecznością, aby mówić o bezsensowności palenia. Z pełną świadomością faktu, że przekonywanie nałogowego palacza (a raczej informowanie go), iż z każdym wypalonym papierosem jego życie będzie o pół godziny krótsze (a takie są najnowsze naukowe dane), jest przeważnie… stratą czasu. Dlatego tym razem krótko, z konkretami.
Nikotyna jest neurotoksyną, przewyższającą toksycznością wiele nielegalnych narkotyków.. Jest  substancją silnie uzależniająca, w podobnym stopniu co narkotyki i alkohol. Uzależnienie ma charakter psychogenny i farmakogenny, jak przy heroinie i kokainie (niektórzy badacze twierdzą, że łatwiej „rzucić” kokainę niż papierosy!) Działa na organizm wielorako, m.in. blokuje działanie kilkudziesięciu różnego rodzaju enzymów. W małych dawkach i już po upływie ok. 7 sekund działa stymulująco, powodując m.in. zanik bólu, głodu, wzrost tętna. Działa w sposób porównywalny do amfetaminy, m.in. wskutek uwolnienia trzech (z ponad 20) neuroprzekaźników: noradrenaliny oraz (poprawiających samopoczucie) serotoniny i dopaminy (zwanej także „hormonem szczęścia”). 
Warto, aby palacze wiedzieli (pamiętali), że rakotwórcze składniki papierosowego dymu znajdują się nie tylko w strumieniu głównym (wdychanym przez palacza), ale także w strumieniu bocznym, tym, unoszącym się z żarzącego się papierosa (wdycha go bierny  palacz). W głównym znajduje się ponad 60 substancji rakotwórczych, m.in. benzopiren, nitrozoaminy, acetoaldehyd, tlenek azotu, tlenek węgla, izotopy pierwiastków promieniotwórczych. W strumieniu bocznym  stwierdzono aż 35 razy więcej dwutlenku węgla i 4 razy więcej nikotyny niż w dymie wdychany przez aktywnych palaczy!
 

Nikotyna może pobudzać wzrost już istniejącego nowotworu przez nasilenie tzw. angiogenezy (tworzenie się nowych naczyń krwionośnych, odżywiających guza), wskutek czego może stać się on bardziej agresywny. Nauka potwierdza też, że nikotyna w ilościach równoważnych tej, jaka znajduje się we krwi palacza po wypaleniu jednej paczki papierosów, pobudza podziały komórkowe, i że z tego właśnie względu rak piersi częściej daje przerzuty do płuc u tych kobiet, które palą papierosy….   


Niezależnie od płci, wieku, predyspozycji genetycznych palenie papierosów warto rzucić, ale jeszcze lepiej w ogóle nie zaczynać. No i mieć na uwadze to, że żadne chwilowe „korzyści” z zaciągnięcia się papierosowym dymem nie równoważą ryzyka, związanego z nałogowym paleniem. O czym przypominamy z okazji Światowego Dnia Bez Tytoniu, obchodzonego od lat w dniu 31 maja.